Canals of Uttar Pradesh Archives | TheExamPillar

Canals of Uttar Pradesh

उत्तर प्रदेश की प्रमुख नहरें

उत्तर प्रदेश की प्रमुख नहरें (Major Canals of Uttar Pradesh)

नहरों के वितरण एवं विस्तार की दृष्टि से उत्तर प्रदेश का अग्रणीय स्थान है। यहाँ की कुल सिंचित भूमि का लगभग 30 प्रतिशत भाग नहरों के द्वारा सिंचित होता है। उत्तर प्रदेश की प्रमुख नहरें इस प्रकार है –

नहर उद्गम स्थल एवं सम्बन्धित नदी लाभान्वित जिले/स्थान
पूर्वी यमुना नहर सहारनपुर के फैजाबाद स्थान के निकट (यमुना नदी) सहारनपुर, मुजफ्फरनगर, मेरठ, गाजियाबाद, दिल्ली
आगरा नहर ओखला (यमुना नदी) दिल्ली, गुड़गांव, मथुरा, आगरा, भरतपुर
ऊपरी गंगा नहर हरिद्वार (उत्तराखण्ड) (गंगा नदी) सहारनपुर, मुजफ्फरनगर, मेरठ, गाजियाबाद, बुलन्दशहर, अलीगढ़, मथुरा, एटा, फिरोजाबाद, मैनपुरी, इटावा, कानपुर, फर्रुखाबाद, फतेहपुर
निचली गंगा नहर नरौरा (बुलन्दशहर) (गंगा नदी) बुलन्दशहर, अलीगढ़, एटा, मैनपुरी, फिरोजाबाद, फर्रुखाबाद, कानपुर, फतेहपुर, प्रयागराज (इलाहाबाद)
शारदा नहर (राज्य की सबसे लम्बी नहर) बनबसा (निकट उत्तराखण्ड नेपाल सीमा) गोमती नदी पीलीभीत, बरेली, शाहजहांपुर, लखीमपुर, हरदोई, सीतापुर, बाराबंकी, लखनऊ, उन्नाव, रायबरेली, सुल्तानपुर, प्रतापगढ़, प्रयागराज (इलाहाबाद)
बेतवा नहर परिच्छा (निकट झांसी), बेतवा नदी झांसी, जालौन, हमीरपुर
केन नहर पन्ना (मध्य प्रदेश) यमुना की सहायक केन नदी बांदा
घाघरा नहर सोन नदी की सहायक नदी घाघरा मिर्जापुर एवं सोनभद्र
धंसान नहर बेतवा की सहायक धंसान नहर हमीरपुर
सपार नहर मऊरानीपुर (निकट झांसी) करोंदा गांव सपरार नदी झांसी, हमीरपुर
गुरसराय एवं मंदर नहरें (रानी लक्ष्मीबाई बाँध की नहर) माताटीला (झांसी), बेतवा नदी हमीरपुर, जालौन
अर्जुन बाँध नहर निकट चरखारी (हमीरपुर) अर्जुन नदी हमीरपुर
रगेंबा बाँध नहर मध्य प्रदेश (केन की सहायक नदी वरने) बांदा
बेलन टोंस नहर रीवा (मध्य प्रदेश) टोंस की सहायक नदी बेलन प्रयागराज (इलाहाबाद)
नगवां बाँध नहर नगवां (कर्मनाशा नदी) मिर्जापुर, सोनभद्र
नौगढ़ बाँध नहर नौगढ़ (गाजीपुर) कर्मनाशा नदी चन्दौली (वाराणसी) एवं जमनिया (गाजीपुर)
चन्द्रप्रभा बाँध नहर चकिया (वाराणसी) चन्द्रप्रभा नदी चकिया, चन्दौली (वाराणसी की तहसीलें)
बानगंगा बैराज नहरें शोहरतगढ़ (बस्ती) बानगंगा बस्ती
अहरौरा बाँध नहर अहरौरा (वाराणसी) गडई नदी वाराणसी एवं मिर्जापुर
गंडक नहर निकट उत्तर प्रदेश-नेपाल सीमा (बूढ़ी गंडक नदी) गोरखपुर, महाराजगंज, देवरिया
सरयू अथवा घाघरा नहर नानपारा (बहराइच) घाघरा नदी बहराइच, जयप्रकाश नगर (गोण्डा), बस्ती

उत्तर प्रदेश में जनपदवार नहरों की लम्बाई

राजस्व मण्डल जनपद कुल लम्बाई
(किमी में)
सहारनपुर 1. सहारनपुर
2. मुजफ्फरनगर
835.50
1,340.10
मेरठ 1. मेरठ
2. गाजियाबाद
3. बुलन्दशहर
4. गौतमबुद्ध नगर
5. बागपत
758.10
404.90
1,236.10
316.80
422.00
आगरा 1. अलीगढ़
2. मथुरा
3. आगरा
4. मैनपुरी
5. एटा
6. फिरोजाबाद
7. हाथरस
838.37
1,467.00
618.00
1,032.00
952.24
504.00
636.63
मुरादाबाद

 

1. बिजनौर
2. मुरादाबाद
3. रामपुर
4. म० ज्योतिबा फुले नगर
993.70
443.65
769.93
52.82
बरेली 1. बरेली
2. पीलीभीत
3. शाहजहांपुर
4. बदायूं
1,183.21
971.01
841.00
लखनऊ 1. लखीमपुर खीरी
2. सीतापुर
3. हरदाई
4. लखनऊ
5. उन्नाव
6. रायबरेली
817.78
1,133.21
1,641.00
967.45
1868.99
2,843.27
कानपुर 1. फर्रुखाबाद
2. इटावा
3. कानपुर देहात
4. कानपुर नगर
5. औरैया
6. कन्नौज
179.00
838.00
1,007.00
959.00
808.00
503.00
देवी पाटन 1. बलरामपुर
2. जयप्रकाश नगर (गोण्डा)
3. बहराइच
4. श्रावस्ती




आजमगढ़

 

1. आजमगढ़
2. मऊ
3. बलिया
1,900.00
501.00
485.00
प्रयागराज (इलाहाबाद) 1. फतेहपुर
2. प्रयागराज (इलाहाबाद)
3. प्रतापगढ़
4. कौशाम्बी
1,452.00
2,074.30
1,796.00
415.00
वाराणसी 1. वाराणसी
2. गाजीपुर
3. जौनपुर
4. चन्दौली
306.20
1,127.00
1,658.00
1,331.00
गोरखपुर 1. गोरखपुर
2. देवरिया
3. महाराजगंज
4. कुशीनगर
235.00
411.00
1,013.18
1,803.00
बस्ती 1. बस्ती
2. सिद्धार्थ नगर
3. सन्त कबीर नगर

392.60
103.08
मिर्जापुर 1. मिर्जापुर
2. सोनभद्र
3. सन्त रविदास नगर
1,345.00
631.00
225.00
झांसी 1. झांसी
2. ललितपुर
3. जालौन
1,107.83
650.87
1,817.80
चित्रकूट धाम 1. चित्रकूट
2. बांदा
3. महोबा
4. हमीरपुर
427.42
1,092.51
581.10
845.06
फैजाबाद 1. बाराबंकी
2. फैजाबाद
3. सुल्तानपुर
4. अम्बेडकर नगर
1,741.10
646.10
2,082.20
730.40

 

Read Also :

Read Related Posts

 

error: Content is protected !!